γράφει ο Παν. Μίγκος
Υπάρχει διαφωνία σχετικά με το τι χαρακτηρίζει την «πρώτη» πανδημία του κόσμου, κυρίως γιατί υπάρχει διαφωνία σχετικά με τις περιπτώσεις που θεωρούνται επιδημία έναντι πανδημίας. Αυτό που θεωρούν ορισμένοι εμπειρογνώμονες ως την πρώτη πανδημία που αναφέρθηκε στον κόσμο δεν είχε επίσημο όνομα, αν και σύμφωνα με τους ιστορικούς, ήταν πιθανώς ο τυφοειδής πυρετός. Δημιούργησε σοβαρά προβλήματα δημόσιας υγείας καθώς περνούσε μέσα από ένα ευρύ φάσμα εθνών, ήταν σε πλήρη ισχύ όταν έπληξε την Αθήνα γύρω στο 430 π.Χ. Και σκότωσε σχεδόν τα δύο τρίτα του πληθυσμού.
Τον 11ο αιώνα, η λέπρα – που υπήρχε εδώ και αιώνες – ξαφνικά αυξήθηκε και πιθανότατα έφθασε σε κατάσταση πανδημίας καθώς εξαπλώθηκε σε ολόκληρη την Ευρώπη. Όμως, κατά τη δεκαετία του 1300, αυτό που μερικοί ειδικοί θεωρούν ως την πρώτη αληθινή πανδημία εξαπλώθηκε δυναμικά: Η βουβωνική πανώλη (πανούκλα) – με το ψευδώνυμο «Μαύρος Θάνατος» – μεταδόθηκε σαν πυρκαγιά μέσω της Ασίας και της Ευρώπης. Καταστράφηκε περισσότερο από το ένα τρίτο του πληθυσμού της Ευρώπης και συνέχισε να χτυπάει κατά κύματα τους επόμενους αιώνες, σκοτώνοντας εκατομμύρια ανθρώπους.
Η πρώτη μεγάλη πανδημία που σχετίζεται με τη γρίπη ήταν η ρωσική γρίπη, η οποία ταξίδεψε σε όλο τον κόσμο στα τέλη του 18ου αιώνα. Ένα ξέσπασμα της ισπανικής γρίπης ακολούθησε περίπου 20 χρόνια αργότερα. Η πιο γνωστή πανδημία της πρόσφατης σύγχρονης ιστορίας ήταν το HIV / AIDS, το οποίο εντοπίστηκε για πρώτη φορά στις αρχές της δεκαετίας του ’80.
Διάσημες επιδημίες περιλαμβάνουν την εξάπλωση της ευλογιάς στη δεκαετία του 1600, την οστρακιά στη δεκαετία του 1800, την πολιομυελίτιδα σε ένα μεγάλο κομμάτι από τα πρώτα έως τα μέσα του 20ου αιώνα και διάφορα κύματα εκδηλώσεων ιλαράς. Αυτές οι εστίες δεν έφθασαν σε επίπεδο πανδημίας επειδή εμφανίστηκαν σε μια χώρα ή σε μια περιοχή της. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ήταν ένας συνδυασμός ιατρικών εξελίξεων – νέων εμβολίων και αποτελεσματικών θεραπειών – και ενημερωτικών εκστρατειών για την καλύτερη εκπαίδευση των ανθρώπων σχετικά με τον τρόπο αποφυγής / εξάπλωσης της ασθένειας που συνέβαλε στη περιφρούρηση και τον έλεγχο της ασθένειας.
Πώς ελέγχονται οι επιδημίες και οι πανδημίες.
Παρά τις διαφορές μεταξύ μιας επιδημίας και μιας πανδημίας, το γεγονός είναι ότι μπορεί να προσβληθούμε και από τα δύο και τα αποτελέσματα μπορεί να είναι καταστροφικά για ολόκληρες κοινότητες. Πολλές χώρες έχουν επινοήσει σχέδια πανδημίας που βοηθούν τους υπαλλήλους να ανταποκρίνονται γρήγορα όταν εμφανίζεται ένα ξέσπασμα. Συχνά το μέτρο επικεντρώνεται στη μείωση της εξάπλωσης μέσω της καραντίνας και της άμεσης θεραπείας και στην ανάπτυξη κρίσιμων πόρων στους πληγέντες πληθυσμούς.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) ανακοίνωσε στις αρχές Μαρτίου 2020 ότι ο ιός βρισκόταν σε στάδιο πανδημίας σε όλο τον κόσμο.
Ποια είναι η διαφορά μεταξύ της επιδημίας και της πανδημίας; Και πώς είναι μια πανδημία διαφορετική από μια επιδημία; Πώς μετρούνται οι όροι;
Παραδόξως, ο ορισμός κάθε λέξης δεν είναι ακριβώς ένας επιστημονικός όρος που συνδέεται με τα κρύα, σκληρά, ποσοτικά δεδομένα – μάλλον είναι λέξεις με επιστημονικές και πολιτικές υποσχέσεις που συνδέονται με ένα σωρό διαφορετικούς παράγοντες.
Οι ορισμοί για καθέναν από αυτούς τους όρους μετρούνται σε μια σειρά διαφορετικών παραγόντων, όπως ο επιπολασμός της νόσου, η επίπτωση και οι γνωστές ή άγνωστες οδοί μετάδοσης που χρησιμοποιεί η ασθένεια.
Αυτοί οι όροι χρησιμοποιούνται συνήθως για να ταξινομήσουν την εξάπλωση μιας νέας νόσου, επισημαίνοντάς την ως επιδημία ή πανδημία.
Μια επιδημία συνιστά ασθένεια, ασθένεια ή ιό που αυξάνεται και εξαπλώνεται διεθνώς.
Μια πανδημία ορίζεται ως η παρουσία παγκοσμίως και εξαπλώνεται εκτός ελέγχου.
Ωστόσο, η κήρυξη πανδημίας δεν σημαίνει ότι το τέλος του κόσμου είναι κοντά, απλώς σημαίνει ότι η διάδοση του ιού έχει φτάσει σε παγκόσμιο ποσοστό.
Συμπερασματικά,
Πρέπει να θυμόμαστε ότι αυτοί οι όροι είναι τόσο ενδογενώς επιστημονικοί όσο είναι πολιτικοί και ότι η χρήση του όρου πανδημία από τον ΠΟΥ υποδηλώνει ότι το Covid-19 αποτελεί παγκόσμια απειλή και ότι όλες οι κυβερνήσεις πρέπει να συνεχίσουν να λαμβάνουν την κατάλληλη πρόληψη και μαχητική δράση που παίρνει αυτή τη στιγμή.
Απλά θυμηθείτε να παραμείνετε ήρεμοι, να ακολουθείτε την καθοδήγηση για τον περιορισμό των κινδύνων μόλυνσης και να ζητήσετε συμβουλές από την υγειονομική υπηρεσία, εάν νομίζετε ότι έχετε συμβληθεί.